Een inclusieve school kan een antwoord bieden op diverse uitdagingen in het onderwijs. In de inclusieve school staat nl. niet alleen het leren van de leerling, maar ook van de leerkrachten en eventueel andere betrokkenen zoals ouders en ondersteuners centraal. Elke vorm van leren van de betrokken volwassenen komt ten goede aan het leren en de ontwikkeling van het kind of de leerling. ‘Leren’ is de core-business van elke school, maar is elke school een lerende organisatie? Hoe leren leerkrachten van wat vandaag is gebeurd om morgen sterker te staan? Is professionalisering eerder een individueel of een teamgebeuren? ...

In de lerende organisatie worden de overtuigingen, waarden en normen van werknemers ingezet ter ondersteuning van duurzaam leren. Er wordt voortdurend een ‘lerende cultuur’ of ‘lerend klimaat’ gevoed en ‘leren leren’ is essentieel voor alle betrokkenen. Gezien de diversiteit aan ondersteuningsnoden in een inclusieve school is een dergelijk leerklimaat noodzakelijk. Dit stelt de vraag naar de professionaliseringscultuur binnen de school. Het uitgangspunt binnen (het ontwikkelen naar) een inclusieve school is alle leerlingen tot leren moeten komen en dat sommige leerlingen op allerlei obstakels kunnen botsen. Het team moet dan oplossingen, aanpassingen, hulpmiddelen, methodieken enz. kunnen aanwenden of ontwikkelen om voorbij die obstakels te geraken.

Het gaat dan niet om wat een leerkracht moet kennen over allerlei stoornissen of handicaps, maar wel over hoe leerkrachten een leeractiviteit of klas of school organiseren zodat iedereen tot leren komt. Hoe kijken we naar bepaalde kinderen en hun gedrag? Hoe organiseren we ons zodat de ondersteuning in de klas het best tot zijn recht komt? Hoe verbinden we bepaalde leerlingen met het curriculum of een specifieke leeractiveit? Hoe kijken we naar de evolutie van leerlingen? Welke kennis of expertise missen we? ... En bovenal wat leren we uit dit alles?

In de inclusieve school als lerende organisatie vinden we volgende kenmerken:

1. Een gedeelde visie op de inclusieve school: heldere doelstellingen en concrete afstemming.
2. Een systeemaanpak: een holistische visie op leren, het kind, de school. Het besef dat wat we in de school doen, de school overstijgt
3. Meesterschap: De toewijding van elke leerkracht om voortdurend vaardigheden, kennis en capaciteiten te ontwikkelen om zichzelf en de organisatie verder te brengen (en dus ook de leerling).
4. Reflectie: Het onderzoeken en aanpassen van diepgewortelde overtuigingen, aannames en perspectieven, zodat effectiever leren mogelijk wordt. 
5. Team leren: Het creëren van een leercultuur waar teamleden samenwerken, kennis delen en gezamenlijk hun capaciteiten voor probleemoplossing en innovatie vergroten

Het ontwikkelen naar een inclusieve school als lerende organisatie verloopt via twee sporen. Er wordt met het team ingezet op externe professionalisering i.f.v. een inclusieve schoolcultuur en -organisatie en op continue interne professionalisering door het samen leren van elkaar te activeren en te organiseren.

Voor het professionaliseringsbeleid van een school betekent dit het volgende:

• Alle medewerkers nemen deel aan continue professionele leerprocessen.
• Nieuwe medewerkers worden ondersteund en krijgen een mentor en dienen de opleidingen, trainingen of -vormingen te volgen nodig om inclusief en in het team te werken.
• Het professioneel leren is gericht op het leren van alle leerlingen en de schooldoelen. M.a.w. elke externe professionaliseringsactiviteit moet inclusief onderwijs ondersteunen.
• Professioneel leren daagt uit tot denken als onderdeel van de veranderende praktijk.
• Professioneel leren verbindt werkgebaseerd leren en externe expertise met elkaar m.a.w. het dient aan te knopen bij de praktijk en er iets aan toe te voegen.
• De schoolcultuur verwacht, bevordert en ondersteunt voortdurend professioneel leren.

Hoe er met professionalisering wordt omgegaan zegt veel over hoe er zorgzaam wordt omgegaan met het team. Dat hiervoor tijd en middelen beschikbaar moeten zijn om dit te ondersteunen, spreekt voor zich, maar het is vooral een kwestie van prioriteiten. En zoals het laatste Pisa-rapport heeft aangetoond staan we aan de top wat creativiteit en probleemoplossend denken in het onderwijs, dus daar vinden we zeker iets op.