De inclusieve klas
Wat moeten we ons voorstellen bij een inclusieve klas of inclusief werken in de klas?
Een klas is niet inclusief ...
... omdat er een diversiteit aan leerlingen in de klas zitten met diverse ondersteuningsnoden, achtergronden of labels. De mate van inclusiviteit in de klas wordt bepaald door hoe er met die diversiteit wordt omgegaan, hoe die tot leren komt en hoe een leeromgeving en leeractiviteiten daar proactief op inspeelt. Inclusie in de klas wordt dus bepaald door hoe een leerkracht/team dat doet werken.
Kijken vanuit een inclusief perspectief naar een klas plaatst ons voor een contextvraagstuk: wat hebben leerlingen in die klas met die leerkracht met die medeleerlingen nodig om aan de leeractiviteiten deel te nemen, tot leren te komen en te tonen dat men leert?
Alvast enkele voorzetten:
1. Het is een warme verwelkomende klas
- De leerlingen hebben de kans om zich de klasruimte eigen te maken samen met de leerkracht
- Er is een warm onthaal voor nieuwe leerlingen
- Nieuwe leerlingen worden wegwijs gemaakt in het klas-/schoolgebeuren door medeleerlingen
- Er is elke dag ruimte voor dialoog, gesprek en uitwisseling
- De leerkracht slaagt erin om op regelmatige basis 10’ met de leerlingen individueel een (informeel) gesprekje te hebben over niet schoolse zaken
- ...
2. De lessen stimuleren de participatie van alle leerlingen
- Zijn de voorwaarden om tot leren te komen aanwezig voor elke leerling?
- Mogen de materialen en hulpmiddelen door iedereen gebruikt worden?
- Zijn de leeractiviteiten gericht op het zichtbaar maken van het leren/leerpotentieel?
- Ervaren alle leerlingen elke dag succes in leren?
- Stimuleren de lessen een dialoog tussen de leerlingen onderling, en tussen leerlingen en personeel?
- Kunnen leerlingen het leren tonen op verschillende manieren (tekeningen, foto’s, geluids-, beeldopnames, geschreven, ...)
- De leeractiviteiten doen een beroep op verschillende kennis en ervaringen in de groep
- ...
3. Er is een cultuur van samen leren
- Het ‘verschillen’ is een uitgangspunt voor leren, het is een natuurlijk gegeven, elke leerling is anders, iedereen heeft soms hulp nodig
- Leerlingen (leren) zien verschillen tussen leerlingen, hulpmiddelen en ondersteuning als een normale gang van zaken
- Medeleerlingen lachen niet met de bijdrage van anderen, tenzij het een grap betreft
- De leerlingen leren zelfstandig en in groep werken, dat wordt zorgvuldig opgebouwd
- Leerlingen worden uitgenodigd om mee te denken over hoe bepaalde moeilijkheden die andere leerlingen ervaren, te overwinnen
- ...